.....
"تَسْتَوُوا عَلى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکُرُوا نِعْمَةَ رَبِّکُمْ إِذَا اسْتَوَیْتُمْ عَلَیْهِ وَ تَقُولُوا سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ"
تا بر پشت آنها (مرکب ها) قرار گیرید و آنگاه که بر آن استقرار یافتید نعمت پروردگارتان را یاد کنید و بگویید منزّه است آن که این مرکب را براى ما رام کرد و ما بر آن توانا نبودیم .
"وَ إِنَّا إِلى رَبِّنا لَمُنْقَلِبُونَ"
و همانا ما به سوى پروردگارمان باز خواهیم گشت.
در حالات امیرالمومنین - علیه السلام - آمده است که هنگامی که پاى خود را در رکاب گذاشت فرمود: «بسم اللَّه» و هنگامى که بر مرکب استقرار یافت این آیات را تلاوت کرد:
«سُبْحانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنا هذا وَ ما کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ وَ إِنَّا إِلى رَبِّنا لَمُنْقَلِبُون»
از این رو مستحب است که انسان هنگام سوار شدن بر هر وسیله نقلیه ای با خواندن این آیات شکر خدای را بجا آورد و به یاد قیامت افتاده فراموش نکند که روزی سوار بر مرکبی چوبین به دیار باقی خواهد شتافت.
.....
"وَ یُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَ الْمَلائِکَةُ مِنْ خِیفَتِهِ وَ یُرْسِلُ الصَّواعِقَ فَیُصِیبُ بِها مَنْ یَشاءُ وَ هُمْ یُجادِلُونَ فِی اللَّهِ وَ هُوَ شَدِیدُ الْمِحالِ"
رعد با ستایش او و فرشتگان از بیم او تسبیح مىکنند و او صاعقهها را فرو مىفرستد تا هر که را بخواهد مورد اصابت قرار دهد، در حالى که آنان درباره خداوند به جدال مىپردازند و او سخت کیفر است.
نکته ها
در فرهنگ قرآن، کلّ هستى در حال تسبیح خداوند، آنهم تسبیحى براساس علم وشعور وانتخاب. جالب آنکه قرآن بگونهاى این مطلب را طرح و بیان مىکند که اذهان را به خود متوجّه سازد و ردّى بر ناباورىها باشد. از جمله:
- آوردن الفاظى مثل «سبح» و «یُسَبِّحُ» که صراحت در این معنا دارد.
- تکرار این مطلب در سورههاى متعّدد.
- آوردن مسئله تسبیح موجودات در ابتداى سوره و بلافاصله بعد از «بسماللَّه»
- آوردن کلماتى از قبیل: قنوت وخضوع همه هستى «کُلٌّ لَهُ قانِتُونَ» «1»، سجده ستارگان و گیاهان «وَ النَّجْمُ وَ الشَّجَرُ یَسْجُدانِ» «2»، اطاعت آسمان و زمین «قالَتا أَتَیْنا طائِعِینَ» «3»، آگاهى موجودات در نماز و تسبیح «کُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاتَهُ وَ تَسْبِیحَهُ» «4»
1.بقره، 116 2.الرحمن، 6 3.فصّلت، 11 4.نور، 41
- در برخى آیات قرآن، تسبیح و حمد الهى در کنار هم قرار گرفتهاند؛ «یُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ»، «إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلَّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ» چنانکه در ذکر رکوع و سجود نیز چنین مىگوییم؛ «سبحان ربى العظیم و بحمده» و «سبحان ربى الاعلى و بحمده»
- در روایات متعدّدى از اهل سنّت آمده است که پیامبراکرم صلى الله علیه و آله به هنگام شنیدن صداى رعد سخن خود را قطع کرده و به دعا مشغول مىشدند و دیگران را نیز به این کار ارشاد مىفرمودند.
- برخى صاعقهها کیفر و عذاب الهى مىباشند که بر اقوام گنهکار نازل مىشوند، مانند قوم ثمود ... فَأَخَذَتْهُمْ صاعِقَةُ الْعَذابِ الْهُونِ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ
پیام ها
-رعد نیز مثل فرشته، تسبیحى آگاهانه و از روى شعور دارد، زیرا کلمه رعد و فرشته در کنار هم آمدهاند. «یُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَ الْمَلائِکَةُ»
-تسبیح فرشتگان بر اساس خداترسى و خشیت است. «مِنْ خِیفَتِهِ»
-صاعقه و صاعقهگرفتگى یک امر تصادفى نیست، بلکه با خواست خدا و مطابق قوانین الهى است. «یُرْسِلُ الصَّواعِقَ فَیُصِیبُ بِها مَنْ یَشاءُ»
-براى انسان لجوج، چیز خطرناکى مثل صاعقه هم بازدارنده نیست. «یُجادِلُونَ»
- در فکر حیله و خدعه و جدال با خدا نباشید که با او نمىتوان درافتاد. «هُوَ شَدِیدُ الْمِحالِ»